سامانه گسلی هرات افغانستان در هزاره گذشته زمینلرزه شدیدی را تجربه نکرده است/ادامه فوج لرزه‌ها
تاریخ انتشار: ۲۳ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۸۹۳۵۰
به اعتقاد عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، سامانه گسل هرات افغانستان حداقل در هزاره گذشته زمینلرزه شدیدی را تجربه نکرده و نتایج بررسی‌ها حاکی از آن است که می‌توان احتمال داد فوجی از زمینلرزه‌های متوسط و بزرگتر به عنوان پسلرزه‌های زمینلرزه‌های ۷ تا ۱۱ اکتبر رخ دهند.
به گزارش ایسنا، مهدی زارع، عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله با ارسال یادداشتی به بیان وضعیت زمین‌ساخت زلزله‌های هرات افغانستان از ۱۵ تا ۱۷ مهر ۱۴۰۲ پرداخته است، در این یادداشت چنین آمده است:
«زمینلرزه‌های هرات با رخداد زلزله ۶.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
شهر معاصر هرات در حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد به عنوان شهر باستانی ایرانی آرتاکوآنا یا آریا در دشتی حاصلخیز در کنار رودخانه هریرود شکل گرفت. اسکندر مقدونی در سال ۳۳۰ قبل از میلاد در جریان جنگ با امپراطوری هخامنشی، هرات را نیز به تصرف خود درآورد. این شهر در هزاره‌های بعد توسعه یافت و یک ارگ در آن ساخته شد. این مکان اهمیت راهبردی خود را حفظ کرد و قبل از تبدیل شدن به دژ خلافت عباسی در پایان قرن هشتم میلادی، رونق فراوانی در دوران سلوکیان، اشکانیان و هفتالی‌ها یافت.
در تاریخچه زلزله‌های تاریخی هرات و افغانستان زمینلرزه‌های ۸۴۹ میلادی با بزرگای ۵.۶ و ۱۱۰۲ میلادی با بزرگای ۵.۶ و ۱۳۶۴ میلادی با بزرگای ۵.۹ (هر سه بزرگاهای برآورد شده بر اساس گزارش‌های خرابی تاریخی) موجب برخی خرابیها در این شهر شد.
همچنین زلزله ۲۴ سپتامبر ۱۹۵۰ با بزرگای ۵.۷ نیز برای این منطقه گزارش شده است.
از نظر زمین‌ساخت ورقی، افغانستان پایدارترین بخش دماغه‌ای از پوسته زمین را تشکیل می‌دهد که از صفحه اوراسیا به سمت جنوب قابل مشاهده است. بخش بزرگی از شمال افغانستان را فلاتی شکل داده که از مرکز افغانستان با گسل هرات (هریرود) و در شرق و جنوب شرقی با گسل "چمن" از ساختارهای هندوکش غربی و شمال غربی بدخشان جدا شده است. این فلات را تعدادی گسل به بلوک‌هایی تقسیم می‌کنند.
توده مرکزی و غربی افغانستان که در قرن بیستم با لرزه‌خیزی نسبتا کم مشخص می‌شود، به دلیل برخورد ورقه‌های عربی و هند در خلاف جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخد. در مرزهای ورقه فعال، افغانستان در غرب، جنوب و شرق نیز جنبا است. به سمت غرب، ورقه عربی با سرعت ۳ سانتی‌متر در سال به سمت شمال نسبت به اوراسیا حرکت می‌کند. تغییر شکل شرق به غرب افغانستان متغیر است. در شرق، ورقه هند با سرعت حدود ۴ سانتی‌متر در سال به سمت شمال نسبت به اوراسیا حرکت می‌کند.
گسل چمن با میزان لغزش ۱۰ میلی‌متر در سال، گسل مرکزی بدخشان با میزان لغزش ۱۲ میلی‌متر در سال، گسل دروازه با میزان لغزش ۷ میلی‌متر در سال و گسل هریرود با میزان لغزش ۳ میلی‌متر در سال شاخصند.
گسل هریرود به طول حدود ۷۳۰ کیلومتر و جابه‌جایی فشاری و راستالغز راستگرد از تقاطع خود با گسل چمن در شمال کابل به سمت غرب تا مرز ایران امتداد دارد. این گسل تغییرات مشخص زمین ریختی روی زمین به صورت ایجاد پستی و بلندی و همچنین جابجایی آبراهه‌ها ایجاد کرده است. این گسل به طور جانبی کانال‌های آبراهه‌ها را حدود ۵ کیلومتری از زمان پلیوسن پیسن (حدود ۲ میلیون سال پیش) تا کنون تغییر مکان داده و مسبب لغزش طولانی‌مدت به میزان حدود ۲ تا ۳ میلی‌متر در سال بوده است.
در بعضی قسمتها میزان لغزش ۲ میلی‌متر در سال برای این گسل پیشنهاد شده است. گسل هریرود در زمان بارش برف با جابه جایی واضح راستالغز راستگرد در آبراهه‌ها در فصل زمستان قابل مشاهده است.
مقاطع عرضی گسلش معکوس نمایانگر سازوکار فشاری است که در زمینلرزه‌های ۷ تا ۱۱ اکتبر ۲۰۲۳ نیز در تمامی ساز و کارهای ژرفی واضح بودند. به نظر می‌رسد گسلش شیب لغز فشاری با شیب به سمت جنوب مسبب رخداد زمینلرزه‌های یاد شده بوده و در ژرفای بین ۸ تا ۱۵ کیلومتر رخ داده‌اند. تمامی روستاهای خراب شده در شمالغرب هرات و در شمال زنده جان از بخت بد در فرادیواره این گسل فشاری واقع بوده‌اند و فراخواستن زمین به میزان حدود ۳۰ سانتی‌متر در پهنه رومرکزی در محدوده مسکونی همین روستاها اتفاق افتاده است.
از آنجا که این منطقه حداقل در هزاره گذشته زمینلرزه شدیدی را تجربه نکرده است (زمینلرزه‌های ۸۴۳، ۱۱۰۲، ۱۳۶۴ و ۱۹۵۰ همگی زمینلرزه‌های متوسطی در هرات برآورد شده‌اند) و سامانه گسل هرات فعال است، وقوع ۳ زمینلرزه شدید در این منطقه می‌تواند نمادی از شروع دوره‌ای پر زمینلرزه در این پهنه گسله باشد، به‌ویژه آنکه زمینلرزه‌های اخیر هرات به احتمال روی شاخه‌ای از سامانه گسله هرات رخ داده و می‌توان تصور کرد که گسله پاروپامیسوس که روند جنبا شده در زلزله‌های اخیر هرات است و یا گسل‌های دیگر مجاور آن در سامانه گسل هرات در زلزله‌های شدید بعدی جنبا شود.
بررسی اولیه لرزه‌خیزی در هفت روز اول پس از زلزله‌های ۱۵-۷-۱۴۰۲ نشان می‌دهد که می‌توان احتمال داد فوجی از زمینلرزه‌های متوسط و بزرگتر به عنوان پسلرزه‌های زمینلرزه‌های ۷ تا ۱۱ اکتبر رخ دهند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: زلزله در افغانستان شیخ زکزاکی معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري شرکت های دانش بنیان دانشگاه علوم پزشکی ایران دانشگاه های علوم پزشکی دانشگاه تهران دانشجويان علوم پزشكي دانشگاه آزاد اسلامي معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري شیخ زکزاکی شرکت های دانش بنیان دانشجويان علوم پزشكي میلی متر در سال میزان لغزش بزرگای ۵ سامانه گسل گسل هرات
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۸۹۳۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تاکید طالبان بر توسعه ارتباط افغانستان و منطقه
عبدالغنی برادر معاون اقتصادی نخست‌وزیر طالبان در مراسمی با حضور والی هرات، والی غور، فرمانده سپاه 207 الفاروق و مسئولین حکومتی و نظامی غور و هرات پروژه ساخت جاده هرات-غور را افتتاح کرد.
ملا برادر در این مراسم گفت: بخش حمل و نقل نقش مهمی در رشد اقتصادی افغانستان دارد و با توجه به این اهمیت، امارت اسلامی این بخش را در اولویت‌های خود قرار داده است که نشست‌های پی‌درپی با کشورهای همسایه و منطقه به منظور توسعه و سازندگی اساسی آن ادامه دارد.
وی افزود: این جاده یکی از پروژه‌های مهم و ملی افغانستان است که ولایت‌های هرات، غور، بامیان، دایکندی و میدان وردک را از طریق حمل و نقل زمینی به کابل وصل می‌کند.
معاون نخست‌وزیر طالبان پیش از این گفته بود جادهای در شهرستان «واخان» ولایت بدخشان در شمال شرق افغانستان درحال ساخت است که با تکمیل آن مسیر جدیدی میان افغانستان و چین ایجاد می‌شود.
وی افزود این جاده که افغانستان و چین را به هم وصل می‌کند، می‌تواند مسیری برای تردد و انتقال کالاهای تجاری دو کشور باشد.
باشگاه خبرنگاران جوان افغانستان افغانستان
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت